Voorbeeldig?

Alle grote leiders zijn het erover eens: leiden doe je niet met woorden, wel met daden. In het Engels heet dat dan ‘leading by example’.

Voor onze kinderen zijn wij – hun ouders – grote leiders. Hoe je het ook draait of keert, of je er nu warm of koud van wordt, of het je nu vervult met trots of het je hart verlamt met angst, … jij bent het grote voorbeeld voor je kind.

Je kan nog zó zeggen dat je altijd de tijd moet nemen om te eten en dat er enkel en alleen maar aan tafel gegeten wordt. Als jij dat niet consequent toepast en bijvoorbeeld af en toe eens snel een boterham oppeuzelt, rechtstaand aan je aanrecht dan heb je het zelf gezocht.
En wie kan met de hand op het hart zeggen dat zoiets hem of haar nooit overkomt? Ik alvast niet.

Al van jongs af ben ik een notoir prutser.
Dat heeft zo zijn positieve kanten. Voor knutselen ben ik altijd te vinden, bouwpakketten steek ik met plezier in elkaar en regelrechte knoei-opdrachtjes (denk bijvoorbeeld aan het ontwarren van een hopeloos verwarde bol wol) mag je écht wel aan mij uitbesteden.
Jammer genoeg richt die prachtige eigenschap zich ook op zaken als vingernagels, loshangende velletjes, lippen en genezende wondjes. Het gaat vrijwel altijd onbewust en het begint gewoonlijk met een onschuldig (?) voelen dat dan meestal uitdraait op een regelrechte aanval van mij op mijn eigen lichaam.
Als er één eigenschap is die ik mijn dochters niet van mij wil zien overnemen, dan is het wel die!

En wat doet Gwen? Vooral als ze heel erg moe is of zich belabberd voelt? Bingo! Gwen prutst haar bovenlip gewoonweg kapot. Mijn hart krimpt ineen bij de aanblik. Ik vind het zo erg dat ze dat doet en ik besef heel goed dat het mijn levende voorbeeld is dat alles in gang heeft gezet.

Omdat ik me weiger neer te leggen bij de idee dat Gwen dat haar hele verdere leven gaat doen, is het mijn voornemen om in de eerste plaats bewust te zijn van de keren dat ik zelf aan het prutsen ga. Dat is immers de snelste manier om ermee op te houden. Bovendien praat ik er ook over met haar en het serieuze snoetje van Gwen geeft me hoop dat de woorden ook doordringen. Zolang de daaraan gekoppelde daden maar volgen, natuurlijk.
Langdurig werk aan de winkel dus.

Het is wel duidelijk dat je de regels die je uitzet voor je kinderen maar beter zelf toepast. Ergens is dat ook wel logisch, vind ik.
Ten eerste gaat het niet op om iemand anders hogere standaarden op te leggen dan jezelf. Wees maar zeker dat mijn wenkbrauwen de hoogte ingaan wanneer iemand uitlegt hoe ik iets bepaalds moet doen en die richtlijnen dan zelf botweg aan zijn laars lapt.
Ten tweede kan je pas serieus genomen worden als je jezelf en wat je zegt ook serieus neemt. Als je zelf niet doet wat je zegt, val je zo door de mand.
Spontaan zie ik het beeld voor me van een moeder die regelmatig haar stem verheft en roept dat als de kinderen dit of dat nu niet gaan doen of laten, er serieuze gevolgen aan vast hangen. Waarop de kinderen hun schouders ophalen en zeggen: “Nou en? Ze meent het toch niet.”
Zo’n mama wil ik alvast niet zijn!

Dat kopieergedrag kan ook de andere kant uit… en gelukkig maar.

Maya moet ongeveer 4,5 maand oud geweest zijn toen Gwen haar zinnen had gezet op het lege potje fruitpap en het lepeltje van haar kleine zus. Ik kon op mijn hoofd gaan staan, ze moest en zou potje én lepeltje hebben.
Benieuwd wat ze daarmee ging aanvangen, gaf ik haar beide dingen en keek toe.
Gwen kroop naast haar kleine zus op de zetel, maakte het zichzelf gemakkelijk tegen het borstvoedingskussen waar Maya knus in hing en begon haar zusje een denkbeeldig fruitpapje te geven. Net als mama.
Prompt en met vochtige ogen legde ik het mooie moment vast op foto (nog steeds de achtergrond van mijn twitter-account).

Een paar dagen geleden hadden mijn man en ik de kindjes netjes verdeeld voor de namiddag: hij bleef thuis met de jongste en ik ging met Gwen even langs bij mijn ouders. Toen we weer thuiskwamen en onze grootste meid uit de kinderkar kwam, wilde ze – buitenkind dat ze is – meteen de tuin in. Heel snel kwam ze terug naar binnen met een vastberaden blik in haar ogen om kort daarna met haar knuffeldoekje Fruttie in de buggy terug richting buiten te trippelen. Gwen ging in de tuin wandelen met haar kindje, juist zoals mama dat net daarvoor had gedaan.

En dan vult mijn moederhart zich met warmte en trots.